Simone Albers maakt schilderijen, sculpturen en installaties die gaan over de complexiteit van de natuur. In haar eerdere werk richtte zij haar blik op de kosmos of tuurde zij terug in de tijd - tot aan de oerknal. In haar nieuwste werk zoomt zij in op het leven om ons heen dat we niet kunnen zien, maar aan de basis ligt van al het andere leven op aarde.

De kunstwerken bij Kunstenlab gaan over micro-organismen. Want hoewel ze onvoorstelbaar klein zijn, is hun impact op hun omgeving en de aarde gigantisch. Wist je bijvoorbeeld dat algen voor een groot gedeelte voor de zuurstof op aarde zorgen? En dat schimmels organisch materiaal verteren en voedingsstoffen uitwisselen met planten?

Wetenschappers schatten dat er op onze planeet ongeveer 100 miljoen soorten microben bestaan, en ontdekken iedere dag nieuwe soorten. Al deze soorten staan niet los van elkaar maar zijn sterk met elkaar verweven. Niet alleen onderling, ook met het grotere geheel. Ze scheppen en vernietigen. Verbinden het einde weer met het begin in de ecologische kringloop. Maar hoewel ze zeer belangrijk zijn, weten we nog maar weinig over ze. 

Albers duikt niet alleen in de wereld van wetenschap, maar ook in die van filosofie. Ze ziet filosofie als een belangrijke aanvulling op het denken over én met de aarde. Het bekijkt de aarde namelijk niet alleen op de losse onderdelen, maar ook als geheel. Zo sprak Aristoteles ruim tweeduizend jaar geleden al over ‘‘Prima Materia’: een ‘eerste materie’ waaruit alles zou bestaan. In 2022 verscheen het boek ‘Van wereld naar aarde’ van wetenschapsfilosoof Vincent Blok. Daarin schrijft hij over de ‘elementaire aarde’ als een instabiele wereld-scheppende kracht die steeds van vorm verandert. Het boek is een inspiratiebron voor Albers en haar verwondering over die ongrijpbare kracht is voelbaar in haar werken.

De kunstenaar toont ons de complexe en kleurrijke wereld onder onze voeten, door letterlijk en figuurlijk in de materie te graven. Zo bekeek ze bodem- en watersamples onder de microscoop en zijn de vloerschilderingen gemaakt van pigmenten die zij uit de grond heeft gedolven. Zowel de aarde zelf als de organismen die daar deel van uitmaken, zijn elementen in de tentoonstelling. Ze worden ingezet als bouwstenen van een groter, levendig geheel. Aan elkaar gevlochten met behulp van eeuwenoude symbolen die oneindigheid en de kringloop van het leven verbeelden. Daarmee laat ze ons niet alleen de schoonheid van deze wondere aardse wereld zien, maar stelt ze ook kritische vragen over het behoud ervan.

Wat gebeurt er als we meer zorg dragen voor die onzichtbare organismen in onze omgeving? Wat als we de wereld om ons heen meer als een vervlochten geheel gaan zien? Wat voor impact zou ons handelen dan kunnen hebben?

 Een kort fragment uit de film 'Planktonium'

Planktonium (2021)
Een film van Jan van IJken
Bij de tentoonstelling 'Prima Materia' wordt de film 'Planktonium' getoond. Jan van IJken filmde onder zijn microscoop de onzichtbare wereld van plankton; een geheimzinnige universum van minuscul kleine organismen met wonderschone en delicate structuren. De Noorse kunstenares Jana Winderen maakte de geluidscompositie voor de film. Simone Albers is geïnspireerd door het werk van Jan van IJken. Over zijn film Planktonium zegt zij: 'Mijn schilderingen vallen erbij in het niet, zo absurd als dat organismen er in het echt uitzien.'

Regie, productie en camera: Jan van IJken
Geluidscompositie: Jana Winderen
Montage: Jan van IJken en Metje Postma

Geproduceerd met financiële steun van Gemeente Leiden en Stichting Oog op de Natuur. Programmaonderdeel van Leiden European City of Science 2022

Opening 
De tentoonstelling wordt zondag 26 maart om 16.00 uur feestelijk geopend door Marie Stel, conservator hedendaagse kunst van het Valkhof Museum. Aansluitend wordt de tentoonstelling 'Proud Music of the Storm' van Sarjon Azous en Beate Bos geopend.