Eén van de uitdagingen van de biologische sector is het voorop blijven lopen in de duurzaamheidsdiscussie. Steeds vaker verwachten consumenten dat het biologische product ook lokaal geproduceerd is. Kan de biologische sector al deze verwachtingen waarmaken? Drie verschillende ondernemers gaan samen met kunstenaars op zoek naar het antwoord op de vraag: Hoe lokaal is lokaal eigenlijk bij biologisch?
Kunstenaars Jord den Hollander, Circus Engelbregt en Astrid van Loo gaan elk met een biologische ondernemer een onderzoekstraject in.
Deelnemende ondernemers en kunstenaars:
Huis in 't Veld - De Melkbrouwerij & Circus Engelbregt
Huis in ’t Veld - De Melkbrouwerij is een kleinschalig biologisch melkveebedrijf met 45 koeien in Lettele. Een klein gedeelte van de melk wordt op het bedrijf tot karnemelk en boter verwerkt. Vier jaar geleden hebben Rick en Arjuna het bedrijf overgenomen en ze hebben vooral geïnvesteerd in kleinschaligheid, met de nadruk op aandacht voor omringende natuur, landschap, bodem en dierenwelzijn. Ze willen een bedrijfsvoering met een landschap zoals het vroeger was. Hun vraagstuk: Hoe kunnen we de consument bewust maken dat ze met hun keuze voor producten invloed hebben op het (lokale) landschap, dus dat wat je eet heeft invloed op het landschap?
Circus Engelbrecht is in 2014 opgericht door Martijn Engelbregt, een ontregelende verbindingsorganisatie, met het doel de sociale duurzaamheid in de wereld te vergroten. Circus Engelbregt initiëert en ontwerpt (kunst)projecten die zich op de grenzen van ogenschijnlijk onverenigbare gebieden afspelen. Circus Engelbregt schroomt niet te schuren en zoekt vaak bewust de confrontatie op omdat ze niet geloven in de vastgeroeste wegen van onze hokjesmaatschappij.
Resultaat onderzoekstraject:
Picknickplek
Een publieke plek, op het erf van de boer. Circus Engelbregt heeft bij De Melkbrouwerij een picknickplek gecreëerd waarbij je op verschillende niveaus het landschap kunt ervaren. Bezoekers kunnen op deze plek in gesprek met de boeren van De Melkbrouwerij. Dit zorgt voor openheid en bezoekers maken op een laagdrempelige manier kennis met de biologische producten. De boeren kunnen vertellen over hun visie en direct laten zien dat wat je eet invloed heeft op het uitzicht (het landschap).
Weerribben Zuivel & Astrid van Loo
Weerribben Zuivel is sinds 25 jaar een biologisch melkveebedrijf en verwerkingsbedrijf in het plaatsje Nederland. Naast hun eigen melk verwerken zij de melk van alle biologisch-dynamische boeren in Nederland (merk: Zuiver Zuivel). Weerribben Zuivel beheert 150 hectare grond in de Weerribben in samenwerking met terreinbeherende organisaties. In ruil hiervoor mogen ze hun koeien weiden in dit gebied. Ze leveren vooral aan horeca en speciaalzaken. Hun vraagstuk: Hoe kan ik goede, eerlijke informatie over het lokale Weerribben-product bij de consument brengen? En hoe kom ik erachter wat de consument dan wil weten? Weerribben Zuivel is gekoppeld aan Astrid van Loo.
Astrid van Loo zoekt in haar fotografie naar mensen en de plek die ze innemen, creëren of reserveren voor zichzelf in het alledaagse leven en wordt daarbij gedreven door nieuwsgierigheid en interesse. De foto’s oordelen niet, maar vertellen een verhaal met oog voor detail. In de afgelopen jaren voerde Astrid van Loo een aantal kunstprojecten met bewoners van verschillende wijken van Deventer en dorpen in de omgeving uit. In deze projecten (zoals Het Rode Dorp Verzamelt) zoekt ze naar het verhaal, laat de bewoners iets van henzelf zien. Ze geeft de buurt daarmee letterlijk een gezicht.
Resultaat onderzoekstraject:
Nederland, de Weerribben on tour
(in samenwerking met Michael Klinkenberg - The Adventures of Mr.Soundmount)
Weerribben Zuivel beheert 150 hectare grond in het nationale park Weerribben/Wieden in samenwerking met terrein beherende organisaties, Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten. In ruil hiervoor mogen ze hun koeien weiden in dit gebied. In het paviljoen wordt het landschap als het ware naar de mensen toegebracht. De bezoekers van het paviljoen kunnen hier De Wieden ervaren: horen, zien, proeven en voelen. Hierin zie je de verwevenheid van Weerribben Zuivel met het landschap. In het paviljoen gaat het om dialoog, voorlichting, maar vooral om de ervaring!
Kleinlangevelsoo - Supermarkt & Jord den Hollander
Kleinlangevelsloo - Supermarkt in het bos is een biologische boerderijwinkel en melkveebedrijf in Raalte. Ze verkopen in hun winkel rauwe melk en vlees van hun eigen koeien. Ook hebben ze een eigen kaasmakerij. In hun winkel proberen ze zoveel mogelijk lokale producten (ze hebben zo’n 30 lokale leveranciers) te verkopen. Ze vinden het jammer dat lokale leveranciers niet kunnen leven van lokale afzet alleen. Hun vraagstuk: Hoe krijgen we het voor elkaar dat meer klanten lokaal gaan kopen? Hoe zien klanten wat de meerwaarde is van een lokaal product? Voor welke aspecten zijn ze bereid te betalen? Supermarkt in het bos is gekoppeld aan Jord den Hollander.
Jord den Hollander Ik heb iets met water, het rivierenlandschap van de Rijndelta, de zee, de polders. Ik ontwerp bruggen, vuurtorens, drijvende woonwijken en maak films over de Rijn en de Waal. Ik voel mee met de rusteloosheid van het Nederlandse landschap dat steeds verandert, waar steeds opnieuw in gekerfd en gegraven wordt om wegen en rivieren te verleggen, om akkers te vergroten en bossen in te planten.
Resultaat onderzoekstraject:
De maat van alle dingen
Naast Supermarkt in het Bos in Raalte ligt een moestuin met de afmeting van precies 1 voetbalveld waar biologisch diverse groenten worden verbouwd en die worden verkocht bij Supermarkt in het Bos. Architect/filmmaker Jord den Hollander heeft hier een ingreep gedaan die uitnodigt om bezoekers anders naar de omgeving en onze voedselproductie te laten kijken. Jord den Hollander transformeerde de moestuin tot een voetbalveld met bijzondere eigenschappen: Hoekvlaggen, belijning, een dug-out, een doel, en aan de lange zijde reclameborden. Het kunstwerk maakt deel uit van het project BioFoodlab, een project van Bionext, in samenwerking met de Provincie Overijssel en Kunstenlab.
De ondernemers stellen zich voor:
Doelstelling van het project
Door middel van het stimuleren van onverwachte samenwerkingen willen we nieuwe oplossingen vinden om biologische landbouw en voeding in Overijssel verder te verduurzamen en (nog) meer te laten voldoen aan de wensen en verwachtingen van Overijsselse consumenten.
De kunstwerken maken deel uit van het project BioFoodlab, een project van Bionext, in samenwerking met de Provincie Overijssel en Kunstenlab.