De geschiedenis
Voor het kunstwerk in de gemeente Olst-Wijhe is het verhaal van Janna Kiezebrink het uitgangspunt geweest. Tussen 1845 en 1850 werd de bevolking van Olst getroffen door een reeks van ernstige misoogsten en een riskante uitbraak van cholera. Vooral de armen kregen het in deze jaren zwaar te verduren. De burgemeester liet op 19 februari 1849 Janna Kiezebrink oppakken, omdat zij met hulp van derden "beledigende en opruiende geschriften" op huizen had aangebracht. Een wanhopige vrouw reageerde de woede over haar ellendige situatie af op de beter bedeelden en mensen die van buiten kwamen.
Het verhaal en de plek
Tussen 1845 en 1850 werd de bevolking van Nederland getroffen door een reeks ernstige misoogsten en een riskante uitbraak van cholera. Vooral de armen kregen het in deze jaren zwaar te verduren. Janna Kiezebrink uit Olst uitte deze wanhoop door met hulp van anderen ‘beledigende en opruiende geschriften’ op huizen aan te brengen. De teksten keerden zich tegen de rijken. De burgemeester liet Janna Kiezebrink hiervoor arresteren op 19 februari 1849. De zaak liep met een sisser af. Er was immers geen sprake van een poging tot georganiseerde opstand: Een wanhopige vrouw reageerde de woede over haar ellendige situatie af op de beter bedeelden.
Het kunstwerk
Hellen Abma is voor haar kunstwerk op zoek gegaan naar de ‘Janna Kiezebrinks van nu’. Wat zijn hun dromen, wensen, angsten en idealen? En kan er, door deze op een zorgvuldige wijze te verzamelen en te ontsluiten, opnieuw een helder tijdsbeeld ontstaan? Het kunstwerk bestaat uit twee zuilen, refererend aan de aanplakzuilen uit de 19e eeuw. Hierop zijn wensen, verlangens, dromen en angsten van bewoners van Olst aangebracht. Boven op de zuilen zijn vrouwen afgebeeld die nu van bijzondere betekenis zijn voor de gemeenschap. Zij zetten zich belangeloos in voor anderen en maken zich daar hard voor vanuit een zelfde bevlogenheid als Janna Kiezebrink.
De kunstenaar
De beelden van Hellen Abma vertellen verhalen. Ze mengt mythen, fabels, nieuwsberichten en persoonlijke verhalen in (vaak theatrale) taferelen. Als indringer in een persoonlijk en uniek moment, waarin de tijd lijkt stil te staan, creëert ze haar beelden en plaatst die in een nieuwe omgeving of reageert op de omgeving.
Thema’s die veel in haar werk voorkomen zijn de menselijke emotie en het menselijk handelen. Verwondering, gemis, verborgen angsten en stil verlangen, kinderlijke beleving en herinneringen; het verstrekken van de tijd. Ongrijpbare, ontastbare thema’s die ze in haar beelden gestalte geeft en tastbaar maakt. Zo ontstaan er nieuwe en vaak eigentijdse verhalen.
Wij hebben coördinaten in de tekst vermeld, via de app Commander Compass Lite kunt u deze invoeren en de Canonkunst vinden.
Het gedicht
Naar aanleiding van de geschiedenis, de plek en het kunstwerk heeft dichter Koos Geerds een gedicht geschreven:
naamdicht voor janna kiezenbrink
jou gaf de wanhoop woorden in de pen
aan het adres van hen wie niets ontbrak
notabelen die goed gevoed verbaasd
naar jouw plakkaten staarden omdat geen
armoe ooit hen uit de slaap gehouden had
kijk goed naar wat zij voor ons heeft gedaan
in alle eenvoud van haar vurig hart
enkel haar stem ontstak de felle brand
ziedend van woede was zij elk de baas
en hakte bressen in de zelfgenoegzaamheid
breed klinkt nog haar protest en ondermijnt de
regenteske zelfgenoegzaamheid steeds weer
in elke situatie waar een mens ontwaakt
nooit zullen wij verloren staan wanneer wij
kiezen voor haar geest van solidariteit!