Overheidsgebouwen hebben vaak een statige uitstraling. Binnenshuis zijn de muren vaak gesierd met beelden van voorname bestuurders. Kunstenares Loes ten Anscher wilde echter juist de gewone Deventenaar een prominente rol geven. Voor de totstandkoming van het Deventer Raamwerk nodigde zij ruim 2300 bewoners uit om een vinger- of teenafdruk te schenken.

Vereeuwiging in het stadhuis
‘Het stadhuis is van en voor iedereen.’ Dit was het uitgangspunt voor Loes ten Anscher voor het vervaardigen van het Deventer Raamwerk. Zij wilde dat de bewoners van de stad een persoonlijke binding zouden hebben met het kunstwerk, en daardoor ook met het stadhuis.

In een gemeentehuis moeten inwoners met regelmaat een vingerafdruk afgeven. Bijvoorbeeld bij het aanvragen van een nieuw paspoort of rijbewijs. Loes ten Anscher gebruikte dit fenomeen om een vertaalslag te maken naar het Deventer Raamwerk. Via de vinger- of teenafdruk in het raamwerk maakte zij de gemeenschap van Deventer zichtbaar. De deelnemende Deventenaren hebben letterlijk hun sporen nagelaten, zij zijn vereeuwigd in de publieke ruimte van hun stad.

Artistiek proces
De opdracht is vervaardigd door Loes ten Anscher met het project Deventer Raamwerk. De totstandkoming is terug te lezen op de Facebook-pagina (klik hier)

Om dit Deventer Raamwerk tot stand te laten komen, zijn vinger- en teenafdrukken verzameld van ruim 2300 Deventenaren. Middels een A-selecte steekproef via het Bureau voor de Statistiek zijn deze bewoners willekeurig gekozen. Al deze Deventenaren hebben eerst een uitnodiging ontvangen, met de vraag of ze mee wilden doen. Iedere inwoner mocht daarnaast ook zelf nog iemand meenemen, om als duo vereeuwigd te worden.

Ter bewaring van de privacy, konden mensen ervoor kiezen om ofwel een vingerafdruk, ofwel een afdruk van hun teen achter te laten. Vervolgens hebben alle deelnemers een hangertje gekregen met daarop een nummer dat correspondeert met een specifiek deel van het raamwerk. Op deze manier kunnen de vereeuwigde Deventenaren ten alle tijd hun eigen gesymboliseerde stukje identiteit terugvinden. Voor publiek van buitenaf is het daarentegen onmogelijk om na te gaan van wie welke afdruk is. Niet de specifieke persoon telt, maar de representatie van de gemeenschap van Deventenaren.

Presentatie en handleiding bij Deventer Raamwerk:

Scepsis
Tot kort voor de plaatsing van het Deventer Raamwerk, was er enig scepsis onder enkele Deventenaren. Sommigen hadden op het eerste gezicht twijfels bij de anonimiteit van alle vingerafdrukken, maar na deelname en inzage in het creatief proces hebben zij het kunstwerk kunnen waarderen. Daarnaast werden er vragen gesteld bij de financiering van het Deventer Raamwerk. Vanaf de start van het hele Stadhuiskwartier was er 600.000 euro gereserveerd voor de borstwervingen en raamramster. Door hier 50.000 euro van te reserveren heeft de kunstenaar een kunstproject ontwikkeld dat niet alleen 2300 unieke vensters heeft opgeleverd, maar ook heeft gezorgd voor veel participatie en draagvlak.

Reflectie
Zoals beschreven heeft Loes ten Anscher met het Deventer Raamwerk de gemeenschap zichtbaar gemaakt. Een stadhuis van en voor iedereen. Tegelijkertijd is dit kunstwerk in architecturale zin ook bepalend voor de lichtinval in het stadhuis. De aluminium kronkels en plooien zijn als het ware een mediator voor het natuurlijke licht en de schaduwen die daaruit voortkomen. 

Dit kunstwerk stelt echter ook vragen gesteld rondom de privacy-kwestie. Want op wat voor manier zijn onze gegevens nog privé? En hoe verhoudt dit zich tot overheidsinstellingen en de structuur daarvan? En op welke manier hebben burgers zelf invloed op de gegevens die van hen bekend zijn? Doordat het enorme Deventer Raamwerk op het stadhuis geplaatst is, worden deze vragen letterlijk publiekelijk gesteld.