Birthe Leemeijer - één van de deelnemende kunstenaars aan de uitgestelde IJsselbiënnale - ontwikkelde op verzoek van Stichting IJsselbiënnale een project dat deze tijd markeert, terugblikt en vooruit kijkt. Juist in deze bijzondere tijd is er behoefte aan troost; in de betekenis van verbinden, tot stilstand komen, bezinning, maar ook van hoop en positieve energie. De troost van het landschap: terwijl de wereld in razend tempo verandert, stroomt de rivier onverstoorbaar verder en het uitzicht blijft hetzelfde; of toch niet?
Deze uitnodiging heeft geresulteerd in een plan om een reeks ontmoetingen te te organiseren in het IJssellandschap onder steeds een andere geknotte wilg. Birthe Leemeijer schrijft: ‘Een wilg, een leven lang geknot, heeft een vorm die sterk doet denken aan het menselijk lichaam. Het afsnijden van zijn uitlopers om de zoveel jaar over een lange periode lijkt hem te doen barsten uit zijn voegen. Tientallen jaren van groei en snoei hebben hem een eigen karakter in de vorm van een getekende stam en schors gegeven. Samen met zijn soortgenoten wortelt hij in de IJsseldelta, een landschap dat net als hijzelf is gevormd in een samenspel tussen de mens en zijn omgeving. ‘
Ze vraagt zich af wat dat samenspel heeft gebracht en zal gaan brengen. Verhalen, observaties en bespiegelingen over het landschap zullen de ruimte krijgen in ontmoetingen tussen mensen met verschillende achtergronden. Jong en oud, uit de omgeving en van ver. De gesprekken worden opgenomen voor een podcast die via de website van de IJsselbiënnale online ter beschikking zal worden gesteld.
Birthe Leemeijer heeft fotograaf Natascha Libbert uitgenodigd om de wilgen, die als zwijgende derde bij het gesprek aanwezig zijn, vast te leggen en daarbij op zoek te gaan naar hun afzonderlijke karakteristieken. Het is de bedoeling deze stille getuigen uit hun anonimiteit te halen en het afzonderlijke en eigene van de knotwilg te bevragen in beeld.
Bij ieder gesprek deze zomer zal een tak van de wilg door de gesprekspartners worden gemarkeerd. In het najaar zal Birthe Leemeijer deze takken afsnijden en planten op een terp in de uiterwaarden van de IJssel. De bomen die daar uit zullen groeien, vormen samen een monument voor de tijd dat een virus ons leven veranderde.
Tot met november zijn er regelmatig nieuwe gesprekken te beluisteren via diverse podcasts. Houd hiervoor de website van de ijsselbiennale in de gaten. Eind november wordt het project afgesloten met het planten van een nieuw wilgenbos, als herinnering aan deze tijd, waarin een virus ons leven veranderde.
Over Birthe Leemeijer
Birthe Leemeijer (Amsterdam, 1972) vindt het ‘laten ontstaan van dingen’ belangrijk. Haar werk is plaatsgebonden, in voortdurende uitwisseling met omgevingsfactoren. Ze dringt graag door tot de essentie van een plek die ze, voordat ze tot een ingreep komt, intensief onderzoekt. Ervaringen zoals kijken, luisteren en laten gebeuren zijn voor haar belangrijke instrumenten. Ze maakte één van de fonteinen voor het project ’11 fountains’ in Friesland en haar project ‘L’Essence de Mastenbroek’ is zojuist opgenomen in de lijst van 100 Sleutelwerken in de openbare ruimte.
Tentoonstelling 'Ontmoetingen bij de wilg'
Afgelopen zomer hebben Birthe Leemeijer en Natascha Libbert samen exposeert in Kunstenlab; in de deels verduisterde podiumruimte zijn, tegen de achtergrond van de een grote monumentale foto van Natascha Libbert, waren de gesprekken te beluisteren. De tentoonstelling werd op 30 augustus afgesloten met een lezing van ecoloog en filosoof Matthijs Schouten over de relatie van ons met de natuur.
Ecoloog en filosoof Matthijs Schouten tijdens de finissage van de tentoonstelling Ontmoetingen bij de wilg.