Het verhaal en de plek
In juni 1580 raakten Spaanse en Staatse troepen ver­wikkeld in een hevige slag op de Hardenbergerheide. De locatie is niet toevallig: Venebrugge was lange tijd een belangrijke schakel in de handelsroute tussen Zwolle en het Duitse achterland omdat men alleen hier de oversteek door het moeras kon maken. Aanvankelijk leken de Staat­sen aan de winnende hand, maar dit kantelde drastisch. Het Staatse leger verloor uiteindelijk maar liefst 1500 man.

Het kunstwerk
‘Het Landschap aan Tafel’ bestaat uit een grote, ronde eikenhouten tafel met stoelen. Op het tafelblad is een gravure aangebracht, een abstracte plattegrond van het gebied bij de Venenbruggerschans. Hierop is aangegeven hoe de Staatse en Spaanse legers door het landschap trokken. De plaatsing van de stoelen om de tafel, maar vooral die plekken waar de stoelen niet aan tafel staan, sturen je blik naar de Hardenbergerheide, de Hoge Gron­den, de Venenbruggerschans, de Stobbenhaarweg en de Loozensche Linie. De tafel is een kijkinstrument waar de verhalen van vroeger en nu samenkomen en worden besproken.

De kunstenaar
Martijn Schoots is als ontwerper/kunstenaar en werkt veel met andere disciplines samen (architecten, planologen, ecologen, sociaal geografen). Het landschap, de openbare ruimte is het onderwerp van zijn werk. Het uiteindelijke ontwerp ontstaat vaak door een onderbelichte en poëtische kwaliteit van de plek beleefbaar te maken voor gebruikers en passanten. 

Wij hebben coördinaten van de locatie hiernaast vermeld, via de app Commander Compass Lite kunt u deze invoeren en dit Canonkunstwerk vinden.

Gedicht
Naar aanleiding van de geschiedenis, de plek en het kunstwerk heeft dichter Koos Geerds een gedicht geschreven:

Ballade van de hardenberger hei

het is zeventien juli vijftienhonderd en tachtig
een boer kijkt over de hei en roept: allemachtig!

twee legers staan klaar om zich heftig te weren
en popelen om elkaar hun mores te leren

wie er wint - spaans of staats - is de boer om het even
een soldaat maalt om buit en geeft niets om een leven

dáár gaan de legers met dreunend geweld
over en weer worden koppen geveld

de spanjaarden jagen de hollanders op
de aarde dreunt onder hun felle galop

opeens zijn daar jan, piet, klaas, hein en gijs
onze boer en zijn makkers met bijl, knots en zeis

ze slaan de staatsen, zo waar als ik zweer,
die in wanorde vluchten, als lammetjes neer

met de spanjaarden delen ze eerlijk de buit
en zwaaien hen ‘s avonds als broeders weer uit

daarna gaan ze melken en varkens voeren
want het zijn en blijven saksische boeren