De beeldende kunst is definitief doorgedrongen tot de festivalsector. De vraag dringt zich op wat deze verandering van context betekent voor kunst, kunstenaar, opdrachtgever en publiek. Het Kunstenlab en festival 'Into the Great Wide Open' zijn vanuit deze thematiek afgelopen zomer gestart met een gezamenlijk traject. Onderdeel van deze samenwerking was een bijeenkomst op 26 oktober jongstleden waarin met verschillende partijen in dit veld van gedachten werd gewisseld.

Na een introductie van het Kunstenlab en Into The Great Wide open, een interview met twee vertegenwoordigers van de festivals Welcome to the Village en Mysteryland en een reflectie van filosoof Bram Esser, startte de plenaire discussie.

Een belangrijk punt tijdens de discussie betrof de representativiteit van het festival. Een festival is een ontmoeting tussen kunst, plek en publiek en betreft een veilige omgeving waar wellicht nieuw werk uitgeprobeerd kan worden. Echter werd er kritiek geuit op het idee van het festival als minimaatschappij, als 'voortuin van de echte wereld'. Veel beeldend kunstenaars uitten de zorg dat het fundamentele verschil tussen het festival gericht op marktwerking en de kunst gericht op inhoud de kwaliteit van de kunst niet ten goede komt. De 'open call' van festivals leidde tot scherpe kritiek, omdat op deze manier niet van de kunst wordt uitgegaan en er geen sprake zou zijn van een visie.

Daarnaast was de festivalbubbel een centraal thema in het gesprek. Komt het kritische werk van kunstenaars wel tot hun recht in een festivalcontext en is er eigenlijk wel plek voor dergelijke werken? De gelaagdheid van kunst komt wellicht onder druk te staan door de vluchtige beleving in een festivalcontext. De vraag is dan of kunst bevestigend wordt gebruikt om de festivalbubbel in stand te houden of dat kunst deze juist kan doorprikken. Hier hadden de aanwezigen verschillende ervaringen mee, waarbij de verscheidenheid aan soorten festivals in acht moet worden genomen.

Een festival kan aan de andere kant gezien worden als een nieuwe context om kunst te presenteren, waarmee gespeeld kan worden en waar iedereen aan moet wennen. Een ander belangrijk thema was dan ook de vraag die festivals stellen en wat dit betekent voor de kunstenaars. Om de 'sfeer' van een festival in stand te houden worden kunstvoorstellen soms afgewezen en wellicht roept de vraag van een festival bij de kunstenaar iets anders op waardoor het product ook anders is. Kortom: wat is de ideale vraag die festivals kunnen stellen?

Festivals zijn in ontwikkeling, waar een bepaalde mate van bewustwording gaande is. Tijdens deze meeting bleek dat vooral interactie, visie en dialoog belangrijke uitgangspunten moeten zijn in dit complexe proces.

Bij de expertmeeting waren er naast kunstenaars en een filosoof o.a. vertegenwoordigers van: Cultuur-Ondernemen, CBK Rotterdam, Octopus Agents, Welcome tot the Village, Mysteryland, Oerol, Kunstenlab, Into the great wide open, beeldend kunstenaar, Kunstenlab, Museum De Lakenhal, Mysteryland, CBK Groningen, TAAK en Mondriaanfonds.

Expertmeeting over de positie van kunst op festivals

26 oktober 2016